'Samen stapje voor stapje vooruitgang boeken'

Demi is begeleider C en heeft de opleiding HBO verpleegkunde gevolgd. Ze begeleidt mensen met moeilijk verstaanbaar gedrag wat leidt tot mooie en soms inspannende situaties.

“Ik werk op een afdeling waar acht cliënten met een ernstig verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag wonen. Communiceren gaat met sommige cliënten moeizaam, wij gebruiken ondersteunende gebaren of verwijsliedjes. Het leuke aan dit ontwikkelingsniveau vind ik dat er veel lichamelijk contact bij komt kijken. De cliënten vinden het fijn om te knuffelen en een kus te geven, of er één te krijgen van een begeleider. Dit maakt het werken intiem en liefdevol.”

Moeilijk verstaanbaar gedrag

Moeilijk verstaanbaar gedrag is over het algemeen gedrag dat omstanders niet begrijpen, wat onverwacht is. “Dit kan zich bij onze bewoners uiten in verbale- en fysieke agressie. Het mooie aan werken met cliënten met een ernstig verstandelijke beperking in combinatie met moeilijk verstaanbaar gedrag, is dat hoe meer vertrouwen je krijgt van de cliënt, hoe sneller je herkent wanneer een client angstig of gespannen is. Als begeleider zorg je ervoor dat deze spanning lager wordt. Bijvoorbeeld door heel gek te doen of spontaan een liedje te gaan zingen. Dit kan zomaar als gevolg hebben dat je vijf minuten later hard staat te zingen samen met de cliënt. En dat zijn de mooie situaties, de-escalerend werken en de cliënt weer een gevoel van blijdschap geven.”

Sommige cliënten komen binnen op de afdeling en vertonen agressie. “Het is dan belangrijk voor ons als team te kijken naar wat deze cliënt nodig heeft, hoe kunnen wij samen veiligheid bieden? Bij cliënten met een ernstig verstandelijke beperking is het stellen van grote doelen vaak niet realistisch. Maar het is erg mooi om te zien dat deze cliënten wel vooruitgang kunnen boeken. Dat na twee jaar een cliënt nauwelijks nog agressie vertoont en dat je een band hebt opgebouwd waarbij het mogelijk is om samen verschillende activiteiten te ondernemen waar de cliënt echt van geniet.”

Boos zijn mag

Voor een begeleider van cliënten met moeilijk verstaanbaar gedrag is het belangrijk om te werken met de instelling dat een cliënt best boos mag zijn. Vooral als je weet dat dit voortkomt uit angstgevoelens en onveiligheid. Begeleiders krijgt een cursus Centrale Fysieke Beheersing (CFB) waarbij zij leren om fysiek in te kunnen grijpen zonder dat de cliënt hier pijn van heeft. “Dit maakt dat een team hecht wordt aangezien je op elkaar moet kunnen bouwen en soms ook escalaties meemaakt. Het helpt om er met elkaar over te praten, vaak ook met humor wat weer een goed gevoel geeft om de dienst voort te zetten.”

Verjaardag

“Het zijn de kleine momenten die zoveel liefde met zich meebrengen. Bijvoorbeeld toen ik jarig was, werd ik gefacetimed door een collega. Alle cliënten zaten in de woonkamer voor mij ‘lang zal ze leven’ te zingen en wenste mij nog een fijne dag. Dit liet mij inzien hoeveel ik eigenlijk voor de cliënten beteken, maar ook hoeveel ze voor mij betekenen. Want dit is toch het leukste wat je kan krijgen op de verjaardag. “